Κορονοϊός, Διαζύγια και Ενδοοικογενειακή Βία

Το My-City.gr συνομίλησε με τον ιδιωτικό ερευνητή Πελεκάση Λευτέρη και την δικηγόρο Άννα Δευτεραίου για τα φαινόμενα αύξησης των Διαζυγίων και Ενδοοικογενειακής Βίας που εμφανίστηκαν κατά την περίοδο του Κορονοϊού

Είναι γεγονός πως ο κορονοϊός έχει επηρεάσει πολλές πτυχές της ανθρώπινης ζωής αλλά και των ανθρώπινων σχέσεων. Η καθημερινότητα μας έχει αλλάξει ριζικά συγκριτικά με δύο έτη πριν. Τηλεκπαίδευση, τηλεργασία, αποστασιοποίηση, πολύ περισσότερες ώρες στο σπίτι, έλλειψη εξόδων για διασκέδαση αλλά και αποστασιοποίηση από φιλικά και συγγενικά πρόσωπα. Η αγορά και η οικονομία έχει καθοδική σταθερά πτώση και κανένας δεν γνωρίζει πότε αυτή η πανδημία θα τελειώσει ή ποια θα είναι η εξέλιξη.

Με την κατάσταση αυτή να επικρατεί ζευγάρια, αντρόγυνα και οικογένειες αναγκάστηκαν να περάσουν πολύ περισσότερες ώρες της ημέρας στον ίδιο χώρο. Αυτό σε συνδυασμό με την δυσμενή οικονομική κατάσταση των περισσότερων νοικοκυριών ανέδειξε προβλήματα τα οποία στο παρελθόν δεν υπήρχαν ή τουλάχιστον δεν είχαν γίνει αισθητά. Ως επί το πλείστον οι συνήθειες του μέσου ζευγαριού ήταν να τρώνε μαζί το πρωί και να βρίσκονται το βράδυ έπειτα από αρκετές ώρες δουλειάς, σε αντίθεση με τώρα.

Όπως μας αναφέρει ο ιδιωτικός ερευνητής Πελεκάσης Λευτέρης οι υποθέσεις για συζυγική απιστία  αμφοτέρων φύλων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Τα τηλεφωνήματα που δεχόμαστε ως γραφείο ιδιωτικών ερευνών σε καθημερινή βάση ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Το πιο δυσάρεστο γεγονός είναι πως σε ποσοστό πάνω από 90% το ένστικτο βγαίνει σωστό και υπάρχει όντως το φαινόμενο της απιστίας. Η διαφορά με τα προηγούμενα έτη είναι ότι οι γνωριμίες και οι επαφές πλέον γίνονται κυρίως ηλεκτρονικά πριν προβούν στην τελική πράξη. Εκεί εντοπίζεται ένα χρονικό κενό και μία αδικαιολόγητη ή ψευδώς δικαιολογημένη απουσία από το σπίτι η οποία όπως είναι φυσικό γίνεται αντιληπτή. Αντίθετα στην προ κορονοιού εποχή υπήρχε ακόμα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που έκαναν κάποια γνωριμία στη δουλειά, σε ένα καφέ ή κάποιο νυχτερινό κέντρο. Επίσης  υπήρχε και πιο «ευέλικτο» ωράριο όσον αφορά την απουσία από την οικεία, εφόσον η δουλειά απαιτούσε φυσική παρουσία. Πραγματοποιούνταν πολλά επαγγελματικά ραντεβού σε εσωτερικούς αλλά και εξωτερικούς χώρους πράγμα το οποίο πλέον αποφεύγεται.

 Το γεγονός του εγκλεισμού έφερε πιο κοντά τις καλές αλλά και τις κακές στιγμές των ζευγαριών. Ανέδειξε ψυχολογικά ίσως προβλήματα πολλών ατόμων τα οποία μέχρι εκείνη την στιγμή δεν είχαν έρθει στην επιφάνεια. Το φαινόμενο του διαζυγίου σε αρκετές περιπτώσεις φαντάζει δυσάρεστο, ας αναλογιστούμε όμως το ποσοστό των δολοφονιών – γυναικοκτονιών που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο 2021 αλλά και κατά πόσο αυξήθηκε το ποσοστό της βιαιοπραγίας τόσο λεκτικής όσο και σωματικής ανάμεσα στα ζευγάρια. Εμπειρικά από τα 30 και πλέον χρόνια που ασχολούμαστε με τον χώρο των ιδιωτικών ερευνών θεωρούμε πως, τουλάχιστον στην Ελλάδα, είμαστε στατιστικά στην χειρότερη περίοδο όσον αφορά τις ανωτέρω πράξεις και αυτό το βλέπουμε στην ουσία όχι μόνο από τις ειδήσεις αλλά συζητώντας με δεκάδες άτομα άνδρες και γυναίκες που μας ανέθεσαν τις υποθέσεις τους.

Όπως μας ανέφερε η δικηγόρος Άννα Δευτεραίου το 2021 είδαμε τους αριθμούς των αιτήσεων διαζυγίων να εκτοξεύονται δραματικά όπως και τα ποσοστά της ενδοοικογενειακής βίας. Οι υποθέσεις που αναλαμβάνουμε σαν γραφείο έχουν αυξηθεί θεαματικά. Υπάρχουν υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, διαζυγίων, επιμέλειας τέκνων κλπ. σε αρκετά υψηλότερο ποσοστό συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη. Δεχόμαστε κλήσεις πολλές φορές μέχρι και αργά το βράδυ από γυναίκες αιτούμενες διαζύγιο εν εξάλλω κατάσταση. Αναφέρονται σε συζυγική απιστία, σε άσκηση ψυχολογικής πίεσης αλλά συχνά και σε άσκηση σωματικής βίας. Το πιο δυσάρεστο είναι πως μερικές από αυτές τις συζύγους που ενώ ανέφεραν στο τηλέφωνο πως ξυλοκοπηθήκαν ή παρενοχλήθηκαν  είτε σωματικά είτε ψυχολογικά στην πορεία μετανιώνουν για την έκδοση διαζυγίου ή για την μήνυση κατά του εκάστοτε συντρόφου –  θύτη. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να προκαλείται από εκφοβισμό και ψυχολογική πίεση από το θύτη, είτε από το ίδιο το θύμα πιστεύοντας λανθασμένα πως ήταν μία πράξη η οποία δεν θα επαναληφθεί στο μέλλον.

Ο βαθμός αύξησης της ενδοοικογενειακής βίας αποδεικνύεται,  εκτός από τα στατιστικά των δικών μας υποθέσεων, από την έρευνα του Bourgault,s.,Peterman 2021. «Η βία εναντίων των γυναικών και των παιδιών κατά την διάρκεια του covid-19» Σε αυτή τη μελέτη ανέλυσαν 15 επιμέρους έρευνες που εξέτασαν την πιθανότητα αύξησης της ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι μελέτες αυτές είχαν διεξαχθεί σε διάφορες χώρες. Όπως φαίνεται, στις 12 από τις 15 μελέτες που αναλύθηκαν  διαπιστώθηκε δραματική αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας.

Λόγω λοιπόν της έκτασης που έχει λάβει το ανωτέρω φαινόμενο, κάθε γυναίκα και κάθε άτομο εν γένει, χρειάζεται να γνωρίζει ότι η προξένηση, από μέλος της οικογένειας σε ένα έτερο μέλος αυτής, σωματικής κάκωσης ή βλάβης της υγείας του, κατά τα αναλυτικώς οριζόμενα στον Ποινικό Κώδικα, συνιστά ποινικό αδίκημα και επισύρει από ποινές φυλάκισης  έως και ποινές κάθειρξης.

Μάλιστα η εφαρμογή των εν λόγω άρθρων βρίσκει εφαρμογή όχι μόνο σε μέλη οικογένειας αλλά και στην/ στον μόνιμη/ο σύντροφο, και στα τέκνα κοινά ή ενός εξ αυτών , εφόσον τα πρόσωπα αυτά συνοικούν, ως και στους τέως συζύγους.

Στο σημείο αυτό αξίζει να  σημειωθεί ότι η ποινική δίωξη για τα ανωτέρω αδικήματα κινείται αυτεπαγγέλτως και σε βάρος του υπαιτίου ακολουθείται η διαδικασία των άρθρων  417. επ του κώδικα Ποινικής Δικονομίας, δηλαδή της αυτοφώρου διαδικασίας. Εάν επομένως, οιοσδήποτε «βρεθεί» θύμα ενδοοικογενειακής βίας έχει το δικαίωμα να υποβάλλει μήνυση κατά του υπαιτίου, ενώ ο ανακριτικός υπάλληλος ή το αστυνομικό όργανο μπορεί να συλλάβει τον δράστη στα πλαίσια του αυτοφώρου και να τον οδηγήσει ενώπιον  του αρμοδίου Εισαγγελέα, ο οποίος μπορεί να τον παραπέμψει και απευθείας σε δίκη. Κάθε άτομο που υφίσταται μια τέτοιου είδους συμπεριφορά δεν πρέπει να το επιτρέπει και πρέπει να κινεί την νόμιμη διαδικασία προς διαφύλαξη της σωματικής και ψυχικής του ακεραιότητας. Σε περίπτωση δε που φοβάται πως τυχόν κίνηση ποινικής διαδικασίας θα το φέρει αντιμέτωπο με εκ νέου επιθετική συμπεριφορά του δράστη, καλό είναι να γνωρίζει πως με τον οικείο νόμο δίδεται η δυνατότητα να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα κατά του υπαιτίου, μεταξύ των οποίων η απομάκρυνση του από την οικογενειακή κατοικία, η μετοίκησή του, η απαγόρευση να προσεγγίζει τους χώρους κατοικίας ή και εργασίας του θύματος, κατοικίες στενών συγγενών του κ.λπ.»

Άννα Δευτεραίου Δικηγόρος Αστικού – Ποινικού.
Σταδίου 39 Αθήνα, 6980559751, deftereou-law.gr